NGUỐN GỐC
TẾT NGUYÊN ĐÁN BẮT NGUỒN TỪ ĐẤT VIỆT
(THẠC SĨ LƯƠNG ĐỨC HIỂN)
Tết Nguyên đán - Đó là điểm giao thời giữa năm
cũ và năm mới, giữa một chu kỳ vận hành của đất trời, vạn vật cỏ cây.
Đó là khao khát sự trường tồn cuộc sống, sự hài
hòa Thiên – Địa – Nhân, sự gắn kết trong cộng đồng, gia tộc và gia đình. Tết
Nguyên đán còn là dịp để hướng về cội nguồn.
Tết Nguyên đán - Nguồn gốc từ Việt Nam
Chúng ta thường nhầm lẫn cho rằng, Tết
Nguyên đán có nguồn gốc xuất phát từ Trung Quốc, thông qua quá
trình đô hộ 1000 năm Bắc thuộc, nhân dân ta đã du nhập phong tục này
của người Hoa Hạ (?!).
Từ đó, mà quên mất rằng, trước khi chịu
sự đô hộ của phong kiến phương Bắc, người Việt ta đã có một nền văn
minh sơ khai rực rỡ ở buổi đầu bình minh dựng nước.
Nhà nước Văn lang – Âu Lạc thời Hùng Vương,
An Dương Vương đã hình thành nên những phong tục, tập quán của người
Việt, trong đó có tục “ăn Tết” trong những ngày đầu năm mới.
Nguyên nghĩa của “Tết” chính là “Tiết”. Văn hóa
Việt thuộc văn minh nông nghiệp lúa nước, do nhu cầu canh tác nông nghiệp đã
“phân chia” thời gian trong một năm thành 24 tiết khác nhau (ứng với mỗi tiết
này có một thời khắc gọi là “giao thời”).
Trong đó, tiết quan trọng nhất là tiết khởi đầu
của một chu kỳ canh tác, gieo trồng - tức Tiết Nguyên đán, sau này được biết
đến là Tết Nguyên đán.
Thông qua câu chuyện sự tích “Bánh chưng
bánh dày” biểu trưng cho quan niệm “Trời tròn – Đất vuông” của cư dân
người Việt làm nông nghiệp; đã chứng minh Tết Nguyên Đán có nguồn
gốc từ Việt Nam chúng ta, trước cả thời Tam Hoàng Ngũ Đế bên Trung
Hoa.
Khổng Tử – Nhà tư tưởng, nhà triết học, nhà
giáo dục, nhà chính trị nổi tiếng người Trung Hoa, trong sách Kinh Lễ có
viết: “Ta không biết Tết là gì, nghe đâu đó là tên của một ngày lễ hội lớn
của bọn nguời Man, họ nhảy múa như điên, uống rượu và ăn chơi vào những ngày đó”.
Sách Giao Chỉ Chí cũng có đoạn viết “Bọn
người Giao Quận thường tập trung lại từng phường hội nhảy múa hát ca, ăn uống
chơi bời trong nhiều ngày để vui mừng một mùa cấy trồng mới,không những chỉ có
dân làm nông mà tất cả người nhà của Quan lang, Chúa động cũng đều tham gia lễ
hội này"
Điều đó càng khẳng định, Tết Nguyên đán
có nguồn gốc từ Việt Nam, sau đó được người Hoa du nhập và phát
triển như ngày nay.
Ý nghĩa dân tộc trong ngày Tết Việt Nam
Tết Nguyên Đán, theo nghĩa chữ Hán thì có
thể hiểu “Tết” chính là “tiết”, “Nguyên Đán” có thể hiểu “Nguyên” có
nghĩa là sự khởi đầu hay sơ khai và“Đán” là buổi sáng sớm.
Khác với người dân Trung Quốc Tết Nguyên
đán bắt đầu từ ngày 8 tháng 12 âm lịch đến ngày 15 tháng giêng âm lịch; thì
người Việt Nam Tết Nguyên đán hàng năm thường kéo dài trong khoảng 7 đến 8
ngày cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới (23 tháng Chạp đến hết ngày 7 tháng
Giêng).
Tết đoàn
viên (ảnh minh họa trên ngaynay.vn)
|
Người Việt Nam có tục hằng năm mỗi khi Tết đến,
dù làm bất cứ nghề gì, ở bất cứ nơi đâu đều mong được trở về sum họp dưới mái
ấm gia đình trong 3 ngày Tết, được khấn vái trước bàn thờ tổ tiên, thăm lại
ngôi nhà thờ, ngôi mộ, giếng nước, mảnh sân nhà,… được sống lại với những kỷ
niệm đầy ắp yêu thương của tuổi thơ yêu dấu.
“Về quê ăn Tết”, đó không phải là một khái niệm
thông thường đi hay về, mà là một cuộc hành hương về với cội nguồn, nơi chôn
rau cắt rốn.
Tết cũng là ngày đoàn tụ với cả những người đã
mất. Từ bữa cơm tối đêm 30, trước giao thừa, các gia đình đã thắp hương mời
hương linh ông bà và tổ tiên và những người thân đã qua đời về ăn cơm, vui Tết
với con cháu (cúng gia tiên).
Trên bàn thờ gia tiên những mâm ngũ quả, mâm cỗ
với nhiều món ngon...thể hiện tấm lòng của con, cháu kính dâng lên
những người đã khuất.
Tết là ngày đầu tiên trong năm mới, mọi người có cơ hội ngồi ôn
lại việc cũ và “làm mới” mọi việc.
Đây cũng là dịp mọi người làm mới lại về phần
tình cảm và tinh thần để mối liên hệ với người thân được gắn bó hơn, tinh thần
thoải mái, tươi vui hơn…
Bao nhiêu mối nợ nần đều được thanh toán trước khi bước qua năm
mới. Với mỗi người, những buồn phiền, cãi vã được dẹp qua một bên.
Trong ba ngày Tết, mọi người cười hòa với nhau,
nói năng từ tốn, lịch sự để mong suốt năm sắp tới mối quan hệ được tốt đẹp.
Người Việt Nam tin rằng những ngày Tết vui vẻ
đầu năm báo hiệu một năm mới tốt đẹp sẽ tới.
Năm cũ đi qua mang theo những điều không may mắn
và năm mới bắt đầu mang đến cho mọi người niềm tin lạc quan vào cuộc sống.
Nếu năm cũ khá may mắn, thì sự may mắn sẽ kéo
dài qua năm sau. Với ý nghĩa này, Tết còn là ngày của lạc quan và hy vọng.
Tết là thêm tuổi mới cho mọi người. Người
lớn có tục mừng tuổi cho trẻ nhỏ và các cụ già để chúc các cháu hay ăn chóng
lớn và ngoan ngoãn, học giỏi; còn các cụ thì sống lâu và mạnh khoẻ để con cháu
được báo hiếu và hưởng ân phúc.
Tết làm cơ hội để con cháu trong gia đình tạ
ơn ông, bà, cha, mẹ những người sinh thành, dưỡng dục chúng ta.
Thế hệ học trò tạ ơn thầy cô giáo những
người đã dạy dỗ, bảo ban chúng ta; truyền đạt cho chúng ta kiến thức
để sau này trở thành người có ích cho xã hội.
Thế hệ cấp dưới cảm ơn cấp trên đã bảo ban chúng ta trong
quá trình công tác. Ngược lại, lãnh đạo cũng cảm ơn nhân viên qua những buổi
tiệc chiêu đãi hoặc quà thưởng để ăn Tết…
Tài liệu tham khảo
1. http://baodautu.vn/nguon-goc-ve-tet-nguyen-dan-d21617.html
2.http://danviet.vn/tin-tuc/nguon-goc-va-y-nghia-cua-tet-nguyen-dan-657389.html
3. http://ngaynay.vn/van-hoa/nguon-goc-va-y-nghia-sau-sac-cua-ngay-tet-nguyen-dan-2544.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét